اوصاف خودبسندگی نظام سازمان جهانی تجارت در نظام حقوقی بین‌المللی

سازمان جهانی تجارت، یکی از مهم‌ترین سازمان‌های بین‌المللی است که پس از تأسیس سازمان ملل متحد تا کنون، پا به عرصۀ حقوق بین‌الملل گذارده است. یکی از مهم‌ترین مقررات مندرج در تفاهم‌نامۀ حل‌و‌فصل اختلاف سازمان جهانی تجارت، مادۀ 23 آن، تحت عنوان «تقویت سیستم چندجانبه» است که ایدۀ خودبسندگی سازمان جهانی تجارت از این ماده نشأت می‌گیرد. مادۀ 23 تفاهم‌نامۀ حل‌و‌فصل اختلافات اشعار می‌دارد: «هنگامی که اعضا در صدد جبران نقض تعهدات یا سایر مواردِ از میان‌رفتن منافع یا لطمه به منافع پیش‌بینی‌شده در موافقت‌نامه‌های تحت پوشش یا رفع مانعی بر سر راه دستیابی به هر یک از هدف‌های موافقت‌نامه‌های تحت پوشش بر می‌آیند، باید به قواعد و رویه‌های این تفاهم‌نامه متوسل شوند و از آنها تبعیت نمایند». بنابراین، مطابق نص صریح تفاهم‌نامه، توسل به قواعد و رویه‌های خارج از سازمان، پذیرفتنی نیست و همان‌گونه که گفته شد، این موضوع، شائبۀ خودبسندگی رژیم حقوقی سازمان جهانی تجارت را به ذهن متبادر می‌سازد.